JKP „VODOVOD I KANALIZACIJA“ D.O.O. VELIKA KLADUŠA: Hlorisanje vode za piće uz pomoć natrijeva hipoklorita

Projekt u cijelosti tretira oblast zaštite, čuvanje i poboljšanje kvaliteta zraka, tla i voda, te ublažavanje klimatskih promjena i zaštitu ozonskog omotača

Za dodjelu namjenskih sredstava iz ekoloških naknada Ministarstva građenja, prostornog uređenja i zaštite okoliša u Vladi Unsko-sanskog kantona za 2023. godinu, JKP „Vodovod i kanalizacija“ d.o.o. Velika Kladuša, apliciralo je projektom „Hlorisanje vode za piće uz pomoć natrijum-hipohlorita (NaOCI)“. Vrijednost projekta je 54.616,82 KM. Obzirom da je projekt ispunjavao sve stavke iz oblasti zaštite okoliša, Ministarstvo je odlučilo sufinancirati ga iznosom od 40.000 KM.

Implementacija projekta je predviđena na lokaciji P.S. Slapnica – Velika Kladuša. Ministarstvo građenja, prostornog uređanja i zaštite okoliša USK-a je za realizaciju ovog projekta odobrilo 40.000 KM što je nešto više od 73 posto ukupnih troškova. Razliku od 14.616,82 KM (26,76 posto) osigurat će JKP „Vodovod i kanalizacija“ iz vlastitih prihoda.

Višestruki razlozi opravdanosti projekta

Projekt u cijelosti tretira oblast zaštite, čuvanje i poboljšanje kvaliteta zraka, tla i voda, te ublažavanje klimatskih promjena i zaštitu ozonskog omotača.

Kao i većina ekoloških projekata i ovaj ima višestruke ciljeve.
Opći je cilj instaliranjem uređaja za dezinfekciju vode za piće uz pomoć natrijum-hipohlorita (NaOCI) na Pumpnoj stanici Slapnica postići održavanja potrebne Zakonske koncetracije rezidualnog hlora u vodovodnoj mreži od 0,2mg/l do 0,5mg/l. Dimenzionisanje uređaja se određuje u skladu sa maksimalnim protokom vode od 30l/s. Hlorisanje vode vršilo bi se konvencionalnim postupkom, upotrebom tečnog hlora, tj. natrijum-hipohlorita.

Postojeće hlorisanje (GASNI HLOR) je potrebno zamijeniti ekološki i ekonomski prihvatljivijim postupkom – hlorisanje elektrohemijskim proizvedenim hipohloritom (NaOCl). Različitim međunarodnim zakonima gasni hlor – najčešće zastupljeni dezinfektant za vodu za piće je eksplicitno klasifikovan kao toksična materija (Cl2; UN No:1017; UN klasa opasnosti: 2.3 – otrovan gas; UN rizik: 8; T-toksičan; N-opasan po životnu sredinu). Gasni hlor koji se koristi za dezinfekciju vode trenutno predstavlja veliku opasnost za okolinu i lokalno stanoviništvo u slučaju eventualnog curenja došlo bih do nesagledivih posljedica po život ljudi, zagađenost zraka, tla kao i svih bližih vodotoka, i promjena na ozonskom omotaču.

Elektrolizni sistemi koriste ekološku sirovinu, SOL- za proizvodnju svježeg rastvora hlora. Ovakav postupak dezinfekcije ekološki je daleko prihvatljiviji i bezbjedniji od postupka prečišćavanja sa tečnim komercijalnim i gasnim hlorom. Kompletan postupak je automatizovan, ne dolazi do izdvajanja gasnog hlora. Uređaj je maksimalno obezbijeđen i pruža cjelokupnu kontrolu, tj. monitoring uz pomoć daljinskog praćenja rada uređaja, putem računara ili mobilnog telefona (preko interneta). U koncentraciji u kojoj se pravi putem elektroliznih uređaja, natrijum-hipohlorit je siguran za rukovanje, životnu sredinu, okolinu i radnu sredinu čovjeka. Sistem je izrađen po svim važećim evropskim i svjetskim normama iz oblasti ekologije i bezbjednosti na radu.

U toku raspisivanje tendera i odabir dobavljača

Prednosti sistema elektrolize nad upotrebom konvencionalnog sistema za doziranje komercijalno nabavljenog NaOCl:

Niža koncentracija aktivnog hlora – bolje postojanost
Niži pH (oko 7 )
Proizvodnja prema zahtijevu, svijež proizvod
Manje hlorida u vodi (skoro bez soli)
Bolji kvalitet okolnog vazduha, manje stresa za osoblje
Veća efikasnost
35% – 50% niži troškovi

Opravdanost i prednost ovog modernog sistema za hlorisanje ogleda se u činjenici da je u odnosu na Plin hlor koji koristi JKP „Vodovod i kanalizacija“ d.o.o. Velika Kladuša, daleko bezbjedniji za ljude i okolinu te kao i za rukovanje.

Elektrolizni sistemi koriste ekološku sirovinu, so za proizvodnju svežeg rastvora hlora.Ovakav postupak dezinfekcije ekološki je daleko prihvatljiviji i bezbjedniji od postupka prečišćavanja sa tečnim komercijalnim i gasnim hlorom. Kompletan postupak je automatizovan, ne dolazi do izdvajanja gasnog hlora. Uređaj je maksimalno obezbjeđen i pruža cjelokupnu kontrolu, tj. monitoring uz pomoć daljinskog praćenja rada uređaja, putem računara ili mobilnog telefona (preko interneta). U koncentraciji u kojoj se pravi putem elektroliznih uređaja, natrijum-hipohlorit je bezbjedan.
JKP „Vodovod i Kanalizacija“ d.o.o. Velika Kladuša trenutno je u fazi raspisivanja tendera i odabira dobavljača. Nakon odabira dobavljača slijedi faza isporuke uređaja kao i njegova montaža, te puštanje pogona u rad i primopredaja opreme. Ugradnja uređaja za dezinfekciju/hlorisanje vode za piće uz pomoć NaOCI bit će u ubjektu Pumpne stanice Slapnica.

Obzirom da je veća efikasnost dezinfekcije na bazi soli NaOCl od dezinfekcije na bazi plin hlora Cl2 kao i činjenica da su niži/manji troškovi 30%-50% potrošnje soli od potrošnje plin hlora koji je u zadnje dvije godine za 30% poskupio i ako se uzme činjenica da se plin hlor može nabaviti samo u Evropskoj uniji i to najbliže u R Sloveniji, a sol se može nabaviti u BiH na više lokacija i po jeftinijoj cijeni. Kroz redovno funkcionisanje i održavanje vodovodnog sistema Slapnica i naplatu vode od svih priključenih domaćinstava osigurat će se održivost navedenog projekta, kroz određeni vremenski period i otplativost. Vodovodni sistem Slapnica ima oko 3.000 domaćinstava koji su priključeni na navedeni sistem s tim da otplativost istog neće biti upitna.

N. Piralić

Tekst objavljen u okviru projketa „EKO Krajina“ koji se provodi uz financijsku podršku Ministarstva za građenje, prostorno uređenje i zaštitu okoliša USK-a.

Objavio: usn krajina